Przejdź do treści głównej

Wina Xarel·lo

Wina Xarel·lo

Xarel·lo to prawdziwy skarb Katalonii i jeden z filarów hiszpańskiego winiarstwa. Choć przez lata pozostawał w cieniu bardziej znanych odmian, dziś coraz częściej błyszczy jako główny bohater zarówno w klasycznej Cavie, jak i w nowoczesnych, wytrawnych białych winach z Hiszpanii.

Wino Acústic Blanc

119,90 zł
Wino Acústic Blanc 2022 to młode, białe wino z D.O. Montsant o jasno słomkowej barwie. W aromacie ujawnia intensywną, złożoną świeżość owoców – zielone jabłko, gruszka, cytrusy – wzbogaconą o nuty białych kwiatów i delikatne, typowo śródziemnomorskie tło z ziół, jak fenkuł i rozmaryn. W smaku jest pełne i otulające, ze świetną strukturą. Wino składa się 93% Garnachy Blanc, która nadaje mu strukturę i charakter, 5% Macabeu, który nadaje mu finezję i owocowość, 1% Pansala oraz 1% Garnachy Roja (Garnatxa Gris). Alkohol równoważy się dobrą kwasowością, co przekłada się na przyjemny, treściwy i zarazem harmonijny profil smakowy. Finisz jest długo wybrzmiewający, świeży, z nutami cytrusów, jabłka i lekko ziołowymi akcentami. W jego strukturze wyczuwalna jest kremowa, gładka tekstura zawdzięczana dojrzewaniu na osadzie drożdżowym, które trwało 3–8 miesięcy, w zależności od producenta, w połączeniu z częścią starzenia w beczkach z nowego francuskiego dębu (ok. 30 % fermentacji i dojrzewania) oraz w stalowych tankach, cementowych amforach lub foudre. Winnice, z których pochodzą grona, znajdują się na wysokości do 700 m n.p.m., w okolicach Marçà i Cornudella de Montsant, na kamienistych, dobrze przepuszczalnych glebach – gliniasto-wapiennych – sprzyjających złożoności aromatów i mineralnej elegancji. Winogrona zbierane są ręcznie ze starych krzewów mających od 40 do 80 lat, co daje niższe plony i intensywniejszą koncentrację smaków. Filozofia Acústic Celler – projektu Alberta Jané – opiera się na tradycyjnym, umiarkowanym podejściu do winnicy, unikaniu nadmiernej technologii, poszanowaniu terroir i podkreślaniu indywidualności owoców, bez nadmiernego eksponowania drewna. Podsumowując, Acústic Blanc 2022 to harmonijny, wyrafinowany blend, łączący świeże, owocowe i kwiatowe nuty z delikatną kremowością i strukturą. Jego ziołowe tony fenkułu i rozmarynu oraz solidna, lecz dobrze zrównoważona kwasowość czynią go świetnym towarzyszem lekkich mięs, ryb, skorupiaków i delikatnych serów. To wino eleganckie, wyważone, z wyraźnym charakterem terroir Montsant.

Wino Castillo de Montblanc Cava Brut

69,90 zł
Castillo de Montblanc Cava Brut to hiszpański cava o wytrawnym charakterze, wytwarzany tradycyjną metodą wtórnej fermentacji w butelce. Wino to cechuje się delikatnymi, trwałymi bąbelkami oraz świeżym, owocowym aromatem, w którym wyczuwalne są nuty cytrusów, zielonych jabłek oraz subtelnych akcentów pieczywa. Castillo de Montblanc Cava Brut jego elegancka struktura i wyważona kwasowość sprawiają, że świetnie sprawdza się jako aperitif, a także jako dodatek do lekkich dań – na przykład rybnych lub sałatek. Bodega Clos Montblanc, z którą związane są produkcje Castillo de Montblanc, to miejsce, w którym tradycja spotyka się z nowoczesnymi rozwiązaniami technologicznymi. Winnica ta szczyci się nowoczesną, klimatyzowaną przestrzenią piwniczną, która zapewnia optymalne warunki dojrzewania win. Dzięki precyzyjnej kontroli temperatury i wilgotności, Clos Montblanc gwarantuje zachowanie pełnego potencjału aromatycznego i strukturalnego swoich win. Dbałość o każdy detal produkcji podkreśla wieloletnią tradycję hiszpańskiego winiarstwa, a jednocześnie otwiera drogę do innowacyjnych rozwiązań, które przyciągają zarówno koneserów, jak i nowych miłośników dobrego wina.

Wino Cava Jane Ventura Brut Nature

74,90 zł
Wino Cava Jane Ventura Brut Nature ma jasnożółtą, słomkową barwę, która już na pierwszy rzut oka budzi skojarzenia ze świeżością i delikatnością. To wytrawne wino musujące, pozbawione jakiejkolwiek słodyczy, co podkreśla jego surowy i czysty charakter. Piana jest lekka i subtelna, a bąbelki, delikatne i finezyjne, tworzą przyjemnie kremową, miękką strukturę, która pozostaje trwała w kieliszku. W aromacie urzekają świeże i soczyste nuty czerwonych owoców, zwłaszcza truskawek i poziomek, które nadają winu radosny i owocowy profil. Towarzyszy im subtelna ziołowość, która wnosi do bukietu lekkość i finezję. Dodatkowo, można wyczuć delikatne akcenty owoców cytrusowych, jabłkowych i morelowych, czasem uzupełnione nutami mineralnymi. W ustach wino zachwyca swoją świeżością i zgrabnym balansem. Wchodzi lekko i przyjemnie, z wyczuwalną owocową intensywnością, ale nigdy nie przytłacza. Otoczona przyjemną kwasowością, pozostaje rześkie i żywe. Finisz jest suchy, długi i czysty, pozostawiając poczucie elegancji i harmonii. Szczepy użyte do produkcji to klasyczne, autentyczne dla apelacji Cava: Macabeo, Xarel·lo i Parellada. Proporcje są zbliżone, co tworzy typowy dla regionu kupaż, zapewniający solidną strukturę, świeżość i aromatyczną głębię. Winogrona są zbierane ręcznie i starannie selekcjonowane, aby osiągnąć najwyższą jakość. Producentem jest rodzinna winiarnia Jane Ventura, działająca w regionie Baix Penedès od 1914 roku. Firma ta, z głębokimi tradycjami, jako jedna z pierwszych zaczęła butelkować własną Cavę w 1988 roku. Do dziś kontynuuje winiarskie dziedzictwo z twórczym podejściem do produkcji win musujących. Metoda produkcji Cava Jane Ventura Brut Nature to tradycyjna metoda szampańska, z drugą fermentacją w butelce i dojrzewaniem na osadzie. Brak dosażu cukrem zachowuje czystość i surowość stylu, co sprawia, że jest to wino bezkompromisowo wytrawne. Ta Cava wyróżnia się lekkością i świeżością, ale także finezją owocowego stylu, który odzwierciedla zarówno charakter szczepów, jak i ducha regionu Baix Penedès. Wino Cava Jane Ventura Brut Nature to idealna propozycja dla tych, którzy poszukują autentycznego, tradycyjnie wytwarzanego, wytrawnego wina musującego o czystym profilu, stworzonego z pasją przez wielopokoleniową rodzinę winiarską.

Wino Gran Ducay Cava Brut Nature

59,90 zł
Gran Ducay Cava Brut Nature to wyjątkowe hiszpańskie wino musujące, wytwarzane tradycyjną metodą klasyczną, która gwarantuje bogactwo aromatów i subtelnych, trwałych bąbelków. Brak dodatku cukru (Brut Nature) podkreśla naturalną świeżość oraz czystość smaku, co czyni to wino wyraźnie wytrawnym i eleganckim. W kieliszku prezentuje się jasno, z drobnymi bąbelkami tańczącymi w świetle. Jego aromat otwiera się intensywnymi nutami cytrusów i zielonych jabłek, wzbogaconymi delikatnymi akcentami białych kwiatów i mineralności. Na podniebieniu wino zachwyca wyraźną kwasowością, która idealnie współgra z lekkością i finezją smaku. Gran Ducay Cava Brut Nature to doskonały wybór jako aperitif, ale również jako towarzysz lekkich dań – doskonale komponuje się z owocami morza, sushi, świeżymi sałatkami czy lekkimi przekąskami. Jego autentyczność i wyrafinowany charakter sprawiają, że jest idealnym wyborem zarówno na wyjątkowe okazje, jak i codzienne spotkania, gdzie liczy się elegancja i pasja hiszpańskiej tradycji winiarskiej.

Historia

Szczep Xarel·lo (czyt. „szarelo”) to jedna z najstarszych i najbardziej charakterystycznych odmian winorośli pochodzących z Katalonii w północno-wschodniej Hiszpanii. Jego historia sięga średniowiecza, choć dowody archeobotaniczne sugerują, że w tym regionie uprawiano jego przodków już w czasach rzymskich.

Pierwsze pisemne wzmianki o Xarel·lo pochodzą z końca XVIII wieku, a w XIX wieku stał się jednym z podstawowych szczepów uprawianych w regionie Penedès, gdzie do dziś odgrywa kluczową rolę w produkcji win spokojnych i musujących.

Prawdziwy rozkwit Xarel·lo nastąpił wraz z narodzinami Cavy – hiszpańskiego odpowiednika szampana – w drugiej połowie XIX wieku. Wraz z Macabeo (Viura) i Parelladą stworzył klasyczne trio szczepów, które stały się fundamentem tego musującego wina.

Początkowo był traktowany głównie jako składnik kupażu, dodający winom świeżości i struktury, ale współcześni winiarze zaczęli dostrzegać jego indywidualny potencjał. Od lat 90. XX wieku coraz częściej powstają jednoszczepowe wina Xarel·lo, które zachwycają aromatem, elegancją i zdolnością do dojrzewania.

Dziś Xarel·lo to nie tylko podstawa Cavy – to duma Katalonii, symbol nowoczesnego hiszpańskiego winiarstwa, łączącego tradycję z innowacją.

Profil smakowy

Wino Xarel·lo to połączenie świeżości, struktury i subtelnego aromatu. Jest znane z wyrazistej kwasowości, lekko mineralnego charakteru i zaskakującej złożoności, która rozwija się w miarę dojrzewania.

Aromaty i smak

Xarel·lo w kieliszku to wino, które potrafi zaskoczyć – nie jest krzykliwe jak Sauvignon Blanc, ale ma swoją głębię i elegancję. Typowe nuty aromatyczne obejmują:

  • owoce: zielone jabłko, gruszka, cytryna, grejpfrut, pigwa, brzoskwinia;

  • nuty roślinne: koper włoski, zioła śródziemnomorskie, trawa cytrynowa;

  • nuty mineralne: kreda, sól morska, mokry kamień;

  • inne akcenty: miód, orzech, migdał, przy dojrzewaniu w beczce – wanilia i tost.

Wina młode są rześkie, cytrusowe, lekko ziołowe, natomiast te dojrzewane w beczce lub na osadzie drożdżowym (metoda sur lie) nabierają kremowej tekstury i aromatów orzechowo-miodowych.

Struktura

  • Kwasowość: średnia do wysokiej – kluczowa dla świeżości i długowieczności wina;

  • Ciało: średnie, z tendencją do pełniejszego w winach dojrzewających w beczce;

  • Alkohol: 11–13,5%;

  • Taniny: brak (wino białe), ale czasem delikatna struktura fenolowa z kontaktu ze skórkami.

Xarel·lo jest niezwykle wszechstronne – potrafi dawać zarówno lekkie, świeże wina codzienne, jak i złożone, dojrzewające białe o potencjale starzenia nawet do 10 lat.

Regiony

Penedès – serce Xarel·lo

Nie ma Xarel·lo bez Penedès. Ten region, położony między Barceloną a Tarragoną, to jego naturalny dom. Ciepły śródziemnomorski klimat, chłodne wiatry znad gór Montserrat i wapienne gleby tworzą idealne warunki do uprawy tego szczepu.

  • Xarel·lo w Cava DOC: stanowi podstawowy składnik klasycznego blendu (Macabeo, Xarel·lo, Parellada), nadając winu kwasowość, ciało i nuty ziołowe.

  • Wina spokojne z Xarel·lo: coraz częściej winiarze z Penedès produkują wina jednoszczepowe (Xarel·lo 100%), które pokazują pełnię możliwości tej odmiany – od lekkich i świeżych po dojrzewające w dębie, pełne struktury.

Inne regiony Hiszpanii

Poza Katalonią Xarel·lo spotyka się sporadycznie w regionach Tarragona, Costers del Segre i Empordà, ale to właśnie w Penedès osiąga najwyższą jakość.

W nowszych projektach winiarskich szczep pojawia się też w Rioja i Navarra, gdzie wykorzystywany jest do produkcji świeżych, aromatycznych białych win.

Winiarze pionierzy

W czołówce producentów stawiających na 100% Xarel·lo znajdują się m.in.:

  • Raventós i Blanc – jedni z pierwszych, którzy pokazali, że Xarel·lo może tworzyć wina na poziomie szampana;

  • Gramona – specjalizują się w Cava dojrzewających na osadzie drożdżowym, w których Xarel·lo odgrywa kluczową rolę;

  • Parés Baltà i Recaredo – łączą tradycję z biodynamiczną uprawą i starzeniem win.

Rekomendacje kulinarne

Wino Xarel·lo to doskonały towarzysz jedzenia – świeże, żywe, o dobrej kwasowości i mineralności, co czyni je idealnym partnerem zarówno dla kuchni śródziemnomorskiej, jak i azjatyckiej.

Do owoców morza i ryb

  • Grillowane sardynki, krewetki, małże, ośmiornica po galicyjsku;

  • Carpaccio z tuńczyka lub łososia;

  • Dorsz w sosie cytrynowo-maślanym.

Do lekkich dań i przystawek

  • Tapas: oliwki, anchois, ser manchego, jamón ibérico;

  • Sałatki z owocami cytrusowymi i serem kozim;

  • Gazpacho, chłodniki, krem z groszku z miętą.

Do kuchni orientalnej

  • Sushi, sashimi, dania z krewetkami i imbirem, zupy z mlekiem kokosowym;

  • Curry z kurczakiem lub tofu – Xarel·lo świetnie łagodzi pikantność potraw.

Do serów

  • Świeże sery: feta, ricotta, brie;

  • Wina dojrzewające w beczce dobrze komponują się z orzechowym comté lub półtwardym manchego.

Temperatura serwowania: 8–10°C dla młodych win; 11–12°C dla dojrzewających w beczce.

Ciekawostki

  1. Ojczysty szczep Cavy: Xarel·lo to główny składnik hiszpańskiego wina musującego Cava – odpowiada za jego strukturę i długowieczność.

  2. Jedyny taki w Hiszpanii: wraz z Macabeo i Parelladą tworzy „świętą trójcę” katalońskiego winiarstwa.

  3. Ekologiczny lider: ze względu na odporność na choroby grzybowe, Xarel·lo doskonale nadaje się do upraw ekologicznych i biodynamicznych.

  4. Doskonały potencjał starzenia: najlepsze Xarel·lo dojrzewają w beczkach nawet 10–15 lat, zyskując nuty miodu, orzechów i ziół.

  5. Trzy oblicza: ten sam szczep daje zarówno lekkie wina stołowe, jak i luksusowe Cava Gran Reserva.

  6. Zmienna pisownia: w niektórych regionach zapisuje się go jako Xarel-lo, Xarello lub Xarel.lo.

  7. Pokrewieństwo genetyczne: badania DNA wykazały, że Xarel·lo jest blisko spokrewnione z hiszpańskim szczepem Gibi, dawniej używanym w rejonie Alella.

  8. Naturalna ekspresja terroir: Xarel·lo ma wyjątkową zdolność oddawania charakteru gleby – od wapiennej świeżości po mineralną głębię.

  9. Nowoczesny styl: coraz częściej pojawia się w winach pomarańczowych (orange wines) i biodynamicznych, gdzie pokazuje pełnię struktury.

  10. Symbol Katalonii: lokalni winiarze nazywają go „duszą Cavy” – i trudno się z tym nie zgodzić.

Podsumowanie

Xarel·lo to duma Katalonii – szczep, który łączy w sobie historię, świeżość i nowoczesność. Choć przez lata był postrzegany jako składnik do kupażu, dziś coraz częściej występuje solo, pokazując swoją złożoność i elegancję.

Wina Xarel·lo potrafią być rześkie i cytrusowe, ale też głębokie, kremowe i mineralne. Doskonale oddaje charakter śródziemnomorskiego terroir i jest jednym z najlepszych przykładów tego, jak hiszpańskie winiarstwo łączy tradycję z innowacją.

To wino dla tych, którzy szukają czegoś autentycznego – aromatycznego, ale nie przesadzonego; świeżego, ale z duszą. Xarel·lo to po prostu esencja katalońskiego słońca zamknięta w butelce.