Wina Perricone

Historia

Perricone, znany również lokalnie jako Pericone, to stara sycylijska odmiana winorośli, która przez wieki była jednym z najważniejszych szczepów czerwonych na wyspie, zanim została niemal zapomniana. Jego historia to fascynująca opowieść o wskrzeszeniu dawnego dziedzictwa i o powrocie do korzeni sycylijskiego winiarstwa.

Pierwsze wzmianki o Perricone pochodzą z XVIII wieku, kiedy to był uprawiany głównie w zachodniej Sycylii, w prowincjach Trapani, Palermo i Agrigento. Był to wówczas jeden z najbardziej cenionych szczepów, wykorzystywany do produkcji win o głębokim kolorze i strukturze, często wchodzących w skład słynnego Marsali Rubino – czerwonej wersji znanego wina wzmacnianego.

Z czasem Perricone ustąpił miejsca bardziej wydajnym i łatwiejszym w uprawie odmianom, takim jak Nero d’Avola. W drugiej połowie XX wieku jego uprawy niemal zniknęły – na wielu obszarach zastąpiono go szczepami międzynarodowymi. Jednak w ostatnich dekadach nastąpiło odrodzenie zainteresowania lokalnymi odmianami, a Perricone znalazł się w centrum tej rewolucji.

Dzięki pasji młodych sycylijskich winiarzy oraz wsparciu organizacji DOC, takich jak Monreale DOC, Eloro DOC i Sicilia DOC, Perricone powrócił do łask jako unikalny, autentyczny symbol sycylijskiego terroir. Dziś, obok Nero d’Avola i Frappato, uważany jest za jedną z trzech najważniejszych czerwonych odmian Sycylii.

Profil smakowy

Wino Perricone ma charakter nieco dziki i zadziorny – intensywne, pikantne, złożone, a jednocześnie pełne elegancji. To odmiana, która łączy południowy temperament z wyrafinowaną strukturą i niebanalnym aromatem.

Aromaty i smak

Perricone jest niezwykle aromatyczne. W bukiecie dominują:

• owoce: czarne wiśnie, dojrzałe śliwki, czarna porzeczka, jagody, borówki;

• przyprawy: czarny pieprz, anyż, goździk, gałka muszkatołowa;

• zioła: rozmaryn, tymianek, szałwia;

• inne nuty: kakao, gorzka czekolada, tytoń, skóra, lekki akcent balsamiczny.

W ustach wino Perricone jest bogate i strukturalne. Początkowo uderza intensywnym smakiem czarnych owoców, by następnie rozwinąć się w pikantną, ziołową kompozycję z długim, lekko mineralnym finiszem. Typowe jest delikatne uczucie goryczki, które dodaje mu charakteru i głębi.

Struktura

• Kwasowość: średnia do wysokiej – utrzymuje świeżość nawet w gorącym klimacie;

• Taniny: wyraźne, ale aksamitne po dojrzewaniu;

• Ciało: średnie do pełnego, z dobrą strukturą;

• Alkohol: 13–14,5%;

• Kolor: intensywnie rubinowy z purpurowym odcieniem, ciemniejący z wiekiem;

• Finisz: długi, ciepły, z nutami pieprzu i suszonych owoców.

Charakterystyka Perricone czyni go winem wyjątkowo wyrazistym, ale też zrównoważonym – potrafi być zarówno potężne, jak i eleganckie. W młodych wersjach jest soczyste i pełne owoców, w dojrzałych – głębokie, ziemiste i złożone.

Style win

1. Młode, owocowe: lekko taniczne, aromatyczne, o świeżych nutach wiśni i przypraw.

2. Dojrzewające (Riserva): bogate, z nutami skóry, tytoniu, czekolady i suszonych ziół.

3. Kupowane (blend): często łączone z Nero d’Avola lub Frappato, co podkreśla jego owocowość i zaokrągla taniny.

Niektóre wina Perricone powstają w stylu naturalnym lub organicznym – bez filtracji, z minimalną interwencją, co jeszcze mocniej oddaje autentyczny charakter tej odmiany.

Regiony

Zachodnia Sycylia – kolebka Perricone

Najważniejszym regionem uprawy Perricone jest zachodnia część Sycylii, w szczególności okolice Palermo, Trapani i Monreale. To tu odmiana osiąga najwyższy poziom ekspresji, łącząc śródziemnomorskie słońce z chłodniejszymi nocami i wiatrem znad morza.

• Monreale DOC: daje eleganckie wina o wyraźnej strukturze i kwasowości;

• Sicilia DOC: szeroka apelacja obejmująca wiele stylów, od lekkich po potężne;

• Eloro DOC (południowy wschód wyspy): bardziej mineralne i kwiatowe wersje, często kupażowane z Nero d’Avola;

• Contea di Sclafani DOC: wina o intensywnej barwie i długim potencjale dojrzewania.

Mikroklimat i gleby

Perricone najlepiej rozwija się w klimacie śródziemnomorskim z umiarkowaną wilgotnością. Wymaga dużej ilości słońca, ale również chłodnych wiatrów, które pozwalają zachować kwasowość i aromaty.

Gleby gliniasto-wapienne lub piaszczyste nadają winom głębi i struktury. Uprawa często odbywa się w systemie alberello (krzaczastym) – tradycyjnej formie, która chroni rośliny przed palącym słońcem.

Rekomendacje kulinarne

Wino Perricone to doskonały towarzysz potraw o bogatych smakach i aromatach – najlepiej odnajduje się w towarzystwie kuchni sycylijskiej, śródziemnomorskiej i rustykalnej kuchni włoskiej.

Do win młodych i owocowych

• Pasty: penne all’arrabbiata, spaghetti alla norma, makaron z bakłażanem i ricottą;

• Mięsa białe: grillowany kurczak, wieprzowina w sosie pomidorowym, kotlety jagnięce;

• Sery: pecorino, caciocavallo, scamorza affumicata;

• Pizza: z kiełbasą, papryką i ziołami.

Do win dojrzewających (Riserva)

• Mięsa czerwone: stek, dziczyzna, duszona wołowina, jagnięcina z rozmarynem;

• Potrawy duszone: ragù, ossobuco, gulasze z ziołami i warzywami;

• Sery twarde i dojrzewające: parmezan, grana padano, dojrzewający cheddar.

Temperatura podania:

• Młode: 14–16°C

• Dojrzewające: 18°C

Perricone świetnie sprawdza się również w połączeniu z potrawami z grilla, kuchnią marokańską (z przyprawami) lub pikantnymi daniami kuchni meksykańskiej.

Ciekawostki

1. Dawny składnik Marsali: Perricone był pierwotnie używany do produkcji czerwonej Marsali Rubino.

2. Prawie wymarły szczep: w latach 80. XX wieku pozostało zaledwie kilka hektarów upraw – dziś jego areał znów rośnie.

3. „Sycylijski bohater w cieniu”: przez lata ustępował Nero d’Avola, ale dziś uznawany jest za jego równorzędnego partnera.

4. Idealny dla organicznych winiarzy: odporność na choroby i upał czyni Perricone idealnym do upraw ekologicznych.

5. Wielki powrót: współczesne wina Perricone są regularnie nagradzane w konkursach międzynarodowych (Decanter, Mundus Vini).

6. Dziki, ale elegancki: wina mają często lekko pikantny, balsamiczny ton, który odróżnia je od bardziej owocowych czerwonych szczepów.

7. Wielka różnorodność: styl zależy od terroir – od kwiatowych win z Eloro po mięsiste z Trapani.

8. Porównywane do Syrah: podobna głębia koloru, przyprawowy profil i miękkie taniny.

9. Starzenie: najlepsze wina Perricone mogą dojrzewać nawet 10–12 lat, zyskując aromaty skóry i suszonych fig.

10. Nowoczesna ikona: dziś Perricone to symbol powrotu Sycylii do lokalnych odmian i autentycznego smaku regionu.

Podsumowanie

Perricone (Pericone) to prawdziwy feniks sycylijskiego winiarstwa – szczep, który powrócił po dekadach zapomnienia, by znów zachwycać bogactwem smaku i charakterem. Jego wina są pełne życia: intensywne, aromatyczne, z nutą przypraw i śródziemnomorskich ziół.

Dzięki połączeniu mocy i elegancji, wino Perricone sprawdzi się zarówno przy codziennym posiłku, jak i przy wykwintnej kolacji. To odmiana, która łączy tradycję z nowoczesnością – autentyczny smak Sycylii w kieliszku.