Wina Monastrell
Wina Monastrell
Monastrell, znany też jako Mourvèdre, to potężne czerwone wino z Hiszpanii – pełne nut czarnych owoców, przypraw i ziół. Gęste, pikantne i eleganckie, doskonale pasuje do mięs i dań kuchni śródziemnomorskiej. Poznaj smak słońca południa w kieliszku.
Historia szczepu Monastrell
Monastrell, znany na świecie również jako Mourvèdre (Francja) oraz Mataro (Australia, Kalifornia), to klasyczny śródziemnomorski szczep czerwonych winogron o potężnym charakterze. Jego historia sięga starożytności, a ojczyzną uważa się południowo-wschodnią Hiszpanię, szczególnie obszar dzisiejszej Murcji i Walencji.
Pierwsze wzmianki o Monastrellu pojawiły się już w średniowieczu. Sama nazwa prawdopodobnie pochodzi od hiszpańskiego miasta Murviedro (obecnie Sagunto), które w dawnych czasach stanowiło ważny ośrodek handlu winem. To właśnie stamtąd szczep miał rozprzestrzenić się do Francji, gdzie przyjął nazwę Mourvèdre.
W epoce średniowiecza i renesansu Monastrell był jednym z najważniejszych szczepów Półwyspu Iberyjskiego, dając gęste, ciemne wina o dużej mocy i trwałości. W XVII–XVIII wieku, dzięki ekspansji win z Prowansji i Langwedocji, zdobył popularność także we Francji. Tam stał się filarem słynnych kupażów z południa – zwłaszcza tych z Doliny Rodanu (Châteauneuf-du-Pape) oraz Prowansji (Bandol).
W XX wieku, po spadku popularności win cięższych, Monastrell stracił na znaczeniu, by dopiero w ostatnich dekadach odzyskać blask – szczególnie w Hiszpanii. Dziś regiony takie jak Jumilla, Yecla, Alicante czy Bullas produkują z niego wina nowoczesne, pełne energii i zrównoważonego owocu, które zdobywają uznanie krytyków na całym świecie.
Monastrell to szczep o bogatej historii, ale też o wielkiej przyszłości – łączy w sobie śródziemnomorskie słońce, rustykalny urok i elegancję, której dorównują tylko nieliczne czerwone odmiany.
Profil smakowy wina Monastrell
Wina Monastrell to kwintesencja południowego charakteru – mocne, ciemne, pikantne i niezwykle aromatyczne. Łączy w sobie intensywność owocu z solidną strukturą tanin i wysokim alkoholem.
Aromat i smak
W kieliszku Monastrell prezentuje głęboką, niemal atramentową barwę z fioletowymi refleksami. W aromacie dominują ciemne owoce: jeżyny, czarne porzeczki, śliwki, czereśnie oraz suszone figi i daktyle. W tle pojawiają się nuty przypraw (pieprz, goździk, tymianek), ziemistość, zioła śródziemnomorskie i delikatna skóra. W winach starzonych w beczce znajdziemy również akcenty czekolady, kawy, wanilii i tytoniu.
W ustach wina Monastrell jest pełne, gęste i treściwe, z wyraźnymi, ale dojrzałymi taninami. Alkohol często przekracza 14%, jednak jest dobrze zintegrowany z owocem. Kwasowość średnia do niskiej – typowa dla ciepłych regionów – sprawia, że wino wydaje się aksamitne i obłe.
Charakterystyka w skrócie:
-
Kolor: ciemny rubin do granatu.
-
Aromaty: czarna porzeczka, śliwka, przyprawy, ziemia, skóra, zioła.
-
Kwasowość: średnia do niskiej.
-
Taniny: wyraźne, ale dojrzałe i miękkie.
-
Alkohol: wysoki (14–15,5%).
-
Ciało: pełne, gęste, strukturalne.
Styl wina
-
Wersje młode: owocowe, pikantne, z nutami fiołków i świeżych ziół.
-
Wersje starzone: bardziej złożone, z akcentami skóry, tytoniu i balsamicznych nut.
Europejski vs nowoświatowy styl
-
Hiszpania i Francja: eleganckie, zrównoważone, bardziej wytrawne, o wyraźnej mineralności.
-
Australia i Kalifornia: bogatsze, bardziej owocowe, o nutach dżemu, wanilii i przypraw korzennych.
Regiony uprawy Monastrell
Monastrell to szczep typowo śródziemnomorski, który najlepiej rozwija się w gorącym, suchym klimacie i na ubogich glebach. Dzięki odporności na suszę doskonale radzi sobie w regionach o ekstremalnych temperaturach i niskiej wilgotności.
Hiszpania – serce Monastrell
-
Jumilla (Murcja): to tu Monastrell odzyskał swój prestiż. Wina z Jumilli są potężne, z nutami czarnych owoców, przypraw i dymu, ale zachowują świeżość dzięki wysoko położonym winnicom (do 800 m n.p.m.).
-
Yecla: daje bardziej eleganckie i kwiatowe wina, o lżejszym ciele, ale głębokim smaku.
-
Alicante: wina z większą mineralnością, często z aromatem suszonych fig i ziół.
-
Bullas: młody, dynamiczny region, w którym Monastrell ma bardziej nowoczesne, owocowe oblicze.
Francja – Mourvèdre w Dolinie Rodanu i Prowansji
We Francji szczep znany jako Mourvèdre jest kluczowym składnikiem blendów GSM (Grenache–Syrah–Mourvèdre).
-
Bandol (Prowansja): najważniejszy region dla Mourvèdre, dający potężne, długowieczne wina o nutach skóry, czarnej oliwki, ziół i dzikich przypraw.
-
Châteauneuf-du-Pape: Mourvèdre nadaje winom strukturę i głębię.
-
Côtes du Rhône: lżejsze, owocowe, z nutami śródziemnomorskich ziół.
Inne regiony świata
-
Australia (Barossa, McLaren Vale): wina o potężnym ciele, słodkawych taninach i nutach dojrzałych owoców.
-
Stany Zjednoczone (Kalifornia): często w blendach Rhône Rangers – z Syrah i Grenache.
-
Chile i Argentyna: nowoczesne, czyste wina o aromatach wiśni, pieprzu i czekolady.
Rekomendacje kulinarne
Do czego pasują wina Monastrell?
Monastrell to idealne wino do potraw mięsnych, bogatych w aromaty i przyprawy. Jego struktura i wysoki alkohol sprawiają, że znakomicie radzi sobie z tłustością i intensywnymi smakami.
Lekkie i młode Monastrell
-
grillowane warzywa z ziołami,
-
paella z kurczakiem lub chorizo,
-
pizza z pikantną kiełbasą,
-
tapas z dojrzewającymi serami i oliwkami.
Dojrzałe, starzone Monastrell
-
jagnięcina z rozmarynem i czosnkiem,
-
duszona wołowina lub dziczyzna w sosie winnym,
-
pieczeń wołowa z ziołami prowansalskimi,
-
gulasz z papryką i pomidorami.
Sery i dodatki
Świetnie współgra z dojrzewającymi serami (manchego, comté, pecorino) oraz daniami z pomidorami i oliwą z oliwek.
Temperatura podania:
-
młode wina: 16°C,
-
dojrzałe: 18°C (warto dekantować 30–60 minut).
Monastrell jest wspaniałym winem do dań kuchni hiszpańskiej, prowansalskiej i grillowych uczt. Jego ciepły, przyprawowy charakter doskonale podkreśla aromaty dymu i ziół.
Ciekawostki o szczepie Monastrell
-
Jedno z najstarszych winogron Hiszpanii – uprawiane od ponad 500 lat, a jego DNA potwierdza iberyjskie pochodzenie.
-
Pod wieloma nazwami – Mourvèdre we Francji, Mataro w Australii i USA.
-
Podstawa blendu GSM – razem z Grenache i Syrah tworzy kultowe wina z południa Francji.
-
Naturalna odporność na suszę – głęboki system korzeniowy pozwala mu przetrwać ekstremalne upały.
-
Wysoki alkohol – często przekracza 15%, ale dobrze zintegrowany z owocem.
-
Ciemny pigment – skórka bogata w antocyjany nadaje winom intensywną barwę.
-
Długowieczność – najlepsze wina z Bandol czy Jumilli mogą dojrzewać 15–25 lat.
-
Wersje różowe – Bandol Rosé z Mourvèdre to jedno z najbardziej eleganckich różowych win świata.
-
Wino dla koneserów mięsa – często określane jako „wino do steka” – dzięki swojej strukturze idealnie podkreśla smak czerwonego mięsa.
-
Ekologiczna przyszłość – odporność na suszę i choroby sprawia, że Monastrell jest faworytem producentów ekologicznych win.
Podsumowanie
Monastrell (Mourvèdre) to szczep o wyjątkowej głębi i charakterze – pełen siły, ciepła i autentycznego śródziemnomorskiego ducha. Jego wina są nasycone, pikantne, o ciemnej barwie i długim finiszu, idealne do dań mięsnych i wieczornych degustacji.
Od skalistych winnic Jumilli po słoneczne zbocza Bandol – Monastrell udowadnia, że potrafi zachować równowagę między mocą a elegancją. To szczep, który łączy rustykalność z finezją i nie boi się intensywności – wino dla tych, którzy cenią głębię, aromat i szczerość smaku.