Historia szczepu Frappato
Frappato to szczep winorośli, który uosabia sycylijski temperament – lekki, aromatyczny, pełen świeżości i słońca. Jego historia sięga co najmniej XVII wieku, a prawdopodobnie jeszcze dalej. Choć dziś cieszy się rosnącą popularnością, przez długi czas pozostawał lokalną ciekawostką – winem znanym głównie mieszkańcom południowo-wschodniej Sycylii.
Najstarsze wzmianki o Frappato pochodzą z okolic Vittorii, niewielkiego miasteczka w prowincji Ragusa, które do dziś stanowi epicentrum jego uprawy. Niektórzy badacze uważają, że szczep może mieć korzenie hiszpańskie – być może przybył na Sycylię wraz z kupcami lub żołnierzami w czasach, gdy wyspa znajdowała się pod panowaniem Korony Aragońskiej. Inni są zdania, że Frappato to odmiana całkowicie lokalna, ukształtowana w sycylijskim klimacie przez stulecia selekcji naturalnej.
W XIX i XX wieku Frappato był często używany jako uzupełnienie dla bardziej tanicznych szczepów, takich jak Nero d’Avola, w celu nadania winom lekkości i owocowości. Jednak w ostatnich dekadach producenci zaczęli doceniać jego indywidualny charakter i tworzyć z niego wina jednoodmianowe.
Dziś Frappato uznawane jest za jeden z najbardziej eleganckich szczepów Sycylii. To właśnie on – obok Nero d’Avola – stanowi podstawę słynnego wina Cerasuolo di Vittoria DOCG, jedynej apelacji z najwyższą klasyfikacją jakościową na wyspie. Jego delikatny styl, przypominający wina z Burgundii czy Beaujolais, sprawił, że zdobywa coraz więcej miłośników na całym świecie.
Profil smakowy wina Frappato
Wino Frappato to czysta radość w kieliszku – lekkie, aromatyczne i pełne świeżego owocu. To jedno z tych win, które pije się z uśmiechem – zachwyca prostotą, ale też subtelną głębią.
Aromat i smak
Frappato wyróżnia się intensywnym aromatem czerwonych owoców – wiśni, malin, truskawek i granatu. W tle pojawiają się nuty kwiatowe (fiołki, róże), ziemiste akcenty, a także delikatne przyprawy, jak biały pieprz, goździk i zioła śródziemnomorskie.
W ustach jest lekkie do średniego body, z żywą, ale zrównoważoną kwasowością i miękkimi taninami. Daje wrażenie świeżości i soczystości, a jego styl przypomina niekiedy młode Pinot Noir lub wina w stylu Beaujolais.
Cechy charakterystyczne:
-
Kolor: jasny rubin z fioletowym odcieniem.
-
Kwasowość: średnia do wysokiej – daje winu energię i rześkość.
-
Taniny: delikatne, zaokrąglone, jedwabiste.
-
Alkohol: zazwyczaj umiarkowany (12,5–13,5%).
-
Body: lekkie do średniego – nigdy ciężkie ani przytłaczające.
Młode vs starzone
-
Młode Frappato – świeże, owocowe, pełne malin i kwiatów; doskonałe do picia na co dzień, często lekko schłodzone.
-
Starzone (Riserva) – zyskuje głębię, nuty korzenne, balsamiczne i delikatną ziemistość; potrafi dojrzewać z wdziękiem przez 5–7 lat.
Styl europejski vs nowoświatowy
-
Styl sycylijski (europejski) – lekki, kwiatowy, mineralny, często bez beczki.
-
Styl nowoświatowy (Kalifornia, Australia) – bardziej dojrzały, z nutami dżemu i przypraw, czasem dojrzewający krótko w dębie.
Frappato to szczep, który najlepiej oddaje pojęcie vino di piacere – „wina dla przyjemności”. Jest bezpretensjonalne, łatwe w piciu, a jednocześnie eleganckie i pełne charakteru.
Regiony uprawy Frappato
Frappato to autochtoniczna odmiana Sycylii, a jej głównym domem pozostaje południowo-wschodnia część wyspy – szczególnie okolice Vittorii, Ragusy i Syrakuz.
Vittoria – serce Frappato
Region Vittoria DOC oraz Cerasuolo di Vittoria DOCG to epicentrum uprawy Frappato. Klimat śródziemnomorski, z gorącymi dniami i chłodnymi nocami, sprzyja dojrzewaniu owoców, a jednocześnie pozwala zachować kwasowość i świeżość. Gleby są tu piaszczyste i wapienne – to właśnie one nadają winom ich lekkość i kwiatowość.
Wina z Vittorii mają delikatną strukturę i aromaty czerwonych owoców, kwiatów i przypraw. Kupaż Frappato z Nero d’Avola tworzy słynne Cerasuolo di Vittoria, które łączy finezję z głębią i jest uważane za jedno z najpiękniejszych win południowych Włoch.
Inne regiony Sycylii
Niewielkie nasadzenia Frappato można spotkać także w prowincjach Caltanissetta, Enna i Agrigento, jednak wina z tych obszarów są rzadziej eksportowane i mają bardziej lokalny charakter.
Poza Sycylią
Frappato to odmiana niemal wyłącznie sycylijska – poza wyspą spotykana jest sporadycznie, głównie w eksperymentalnych nasadzeniach we Włoszech kontynentalnych lub w małych winnicach w Kalifornii.
Rekomendacje kulinarne
Do czego pasuje wino Frappato?
Frappato to szczep o naturalnej lekkości i owocowości, dzięki czemu idealnie nadaje się do łączenia z szeroką gamą potraw – od kuchni śródziemnomorskiej po dania azjatyckie.
Lekkie dania i przekąski
-
makarony z pomidorami, oliwkami i bazylią,
-
pizza margherita, focaccia z ziołami, bruschetta z pomidorami,
-
grillowane warzywa, bakłażany, caponata,
-
wędliny i dojrzewające sery owcze.
Ryby i owoce morza
Dzięki niskiej taniczności i świeżości Frappato świetnie pasuje do ryb – szczególnie tuńczyka, łososia, krewetek czy ośmiornicy w sosie pomidorowym.
Mięsa i potrawy śródziemnomorskie
Frappato to także doskonały wybór do kuchni wegetariańskiej oraz dań kuchni azjatyckiej, zwłaszcza z sosem sojowym, imbirem czy chili.
Podawać najlepiej w temperaturze 14–16°C, lekko schłodzone – podobnie jak młode Pinot Noir.
Ciekawostki o szczepie Frappato
-
Frappato i Nero d’Avola – duet idealny – razem tworzą wino Cerasuolo di Vittoria DOCG, które łączy lekkość Frappato z mocą Nero d’Avola.
-
Unikalny charakter – Frappato jest jednym z nielicznych włoskich czerwonych szczepów dających wina o tak jasnym kolorze i aromacie świeżych owoców.
-
Porównywany do Pinot Noir – z powodu swojej lekkości, aromatyczności i elegancji często określany mianem „sycylijskiego Pinot Noir”.
-
Naturalna świeżość – mimo gorącego klimatu Sycylii, Frappato zachowuje wysoką kwasowość – to efekt chłodnych nocy i wpływu morskich bryz.
-
Wino nowoczesnej Sycylii – Frappato symbolizuje odrodzenie sycylijskiego winiarstwa – lekkie, autentyczne i skupione na terroir, a nie na mocy alkoholu.
-
Idealne na lato – Frappato można podawać lekko schłodzone, dzięki czemu staje się znakomitą alternatywą dla białych win w ciepłe dni.
-
Uprawa ekologiczna – większość producentów Frappato pracuje w sposób organiczny lub biodynamiczny – szczep dobrze znosi suchość i nie wymaga intensywnej ochrony chemicznej.
-
Nowa generacja producentów – młodzi winiarze, tacy jak Arianna Occhipinti czy COS, wynieśli Frappato na światowe salony, udowadniając, że lekkie wina też mogą być poważne.
-
Etymologia nazwy – „Frappato” może pochodzić od sycylijskiego frappare, czyli „uderzać” – nawiązując do żywego, „uderzającego” aromatu tego wina.
-
Potencjał dojrzewania – choć lekkie, najlepsze Frappato może dojrzewać 8–10 lat, zachowując świeżość i zyskując nuty korzenne.
Podsumowanie
Frappato to jedno z najbardziej fascynujących czerwonych win Sycylii – lekkie, świeże, kwiatowe i pełne energii. Pokazuje inne oblicze wyspy, zwykle kojarzonej z mocnymi, ciężkimi winami. To szczep, który udowadnia, że elegancja i finezja mogą pochodzić także z gorącego południa.
Wino Frappato to idealny wybór dla tych, którzy szukają czegoś autentycznego, nieoczywistego i przyjemnego w piciu. Świetne solo, doskonałe do jedzenia, zawsze pełne życia i aromatu – to wino, które przenosi wprost na słoneczne ulice Vittorii, do świata, gdzie prostota i radość spotykają się w kieliszku.
